تاریخچه شب یلدا
اگه بخوایم قدمت دقیق شب یلدا را مشخص کنیم باید بگم که ممکن نیست، تاریخ شب یلدا صد هزارساله است. چون باستان شناسان از روی یک سری ظرفهای سفالی دارای نقش و نگار حیوانی و ماههای ایرانی میتونن تشخیص بدن که اینها مربوط به شب یلدا که برای هفت هزار سال قبله ولی به رسمیت شناختن شب یلدا به حدود 500 سال قبل از میلاد برمیگرده یعنی زمان داریوش یکم. در زمان قدیم بیشتر کشاورزا و دامپرورا یک تقویم کلی نگر داشتند که چله را منوط به تابستان و زمستان میدونستن. اینطور که چهل روز ابتدایی را چله بزرگ و بیست روز بعد را چله کوچک مینامیم.
مثلا تیرماه چله تابستان و دی ماه چله زمستان هستن. رایجترین روایت شب یلدا به پیروزی نور بر ظلمت مربوط میشه، چون بیشتر مردم قدیم تاثیر نور و تاریکی و گرما و سرما را به زندگیشون میدیدن. نتیجه به این رسیده که نور، روز و خورشید نماد آفریدگار و نیکی و شب و سرما نماد اهریمن و پلیدی است. به همین دلیل آخرین روز پاییز که بلندترین شب هستش رو جشن میگیریم چون فردای اون شب روزها کم کم طولانی تر شده و آفریدگار و نورو به اهریمن، پلیدی و تاریکی پیروز میشه. که این آخرین روز پاییز طولانیترین شب رو داره و مین میشه شب چله یا شب یلدا.
آداب و رسوم شب یلدا
در هر شهر رسمهای متفاوتی واسه شب یلدا وجود داره که این رسم رو اکثرا مادربزرگهای فامیل اطلاع دارن و بجاش میارن. غذای مخصوص با عادتهای مخصوص در این شب سرو میشه،مثلا اصفهانیها به شب یلدا چله زری میگن در صورتی که بیشتر نقاط ایران به عموچله معروفه. مردم شهر اصفهان با درست کردن غذاهای رنگی و محلی و مفصل با حضور هندونه و انار میگذرونن. مردم آذربایجان شرقی ترک زبان شیرینمون رسم دارن که در این شب برای نو عروس خود طبقهایی پر از هدیه و آجیل و میوه تهیه میکنند و میبرند خونه عروس و اونجا با نواختن موسیقیهای محلی به جشن میپردازند.
شام آنها شامل شامل برنج، مرغ و شیربرنج است. اعتقاد دارند که وقتی شب چله هندونه میل کنند باعث میشه که بدنشون در مقابل سرما و لرزه زمستون مقاومتر بشه و سرما نخورن. در کل شب یلدا همه ایرانیها سعی میکنند که با حضور در خونه بزرگترهای فامیل جمع بشن و همه با هم شام و میوه صرف کنند و بعدش به فال حافظ و گفتوگوهای جذاب میگذرونند ولی مردم تهران در چندین سال اخیر همه سعی میکنند بیشتر بیرون از منزل باشند و این شب رو مثلا در کافهها یا سینماها و مراکز تفریحی دیگه جشن بگیرند.
رسم و رسوم شب یلدا برای تازه عروس
در ایران شب یلدا خوش به حال تازه عروسهاست چون 98 درصد مردم برای تازه عروسشون کادو و میوه طلا میخرند و حتی گاها برای مادر یا پدر داماد هم پارچههایی به عنوان هدیه میگیرند. خانواده داماد بنا به توانایی مالی اقدام به خرید کادو شب یلدا برای عروس میکنند که شامل لباس و کفش زمستانی،طلا، پارچه و کله قند و نبات و همچنین خوراکی و تنقلات و میوه م که با چینش و تزئینهای خاص در طبقها انجام میشه که اکثرا هندونه، کدو حلوایی، خرمالو، آناناس، آجیل، انواع شیرینی و میوههای خشک انواع پفکهای شکلاتی هستند.
هر خانواده باتوجه به سلیقه شخصی خودشون این کادوها و طبقها را تزئین میکنند. مثلا طلاها در جعبههای کل، لباسها در پاکتهای کنفی و توری، کله قندهای توری و ربان زده شده و برای میوهها از سینی یا سبدهای زیبا برای چینش و برای آجیلها از ظرفهای گود طرح دار که سلفون کشیده شدهاند استفاده میشود. اما خوب بهتره که ذکر بشه تازه داماد هم گاها کادو نصیبشون میشه اما بنا به رسم و خواسته هرطایفه. اینطور که خانواده عروس برای داماد البسه و طلا و سکه خریداری میکنند و هنگام میزبانی از خانواده داماد این هدیهها را پیشکش میکنند.
چه باحال بود مقالتون . کلی خوشمان آمد:)