فلزات سنگین به دسته خاصی از فلزات گفته می‌شود که دارای وزن مخصوص بیش از 6 گرم بر مترمکعب یا جرم اتمی بیشتر از 50 می‌باشند. فلزات سنگین بر سلامتی انسان تاثیرات بسیار مخربی داشته و از روشهای گوناگون وارد بدن انسان می‌گردند. ما حتما باید تاثیرات فلزات سنگین بر سلامتی را بشناسیم و از روشهای ورود آن‌ها به بدن‌مان مطلع گردیم. زیرا تاثیرات مخرب آن‌ها بر سلامتی جبران ناپذیر است. ما در این مقاله همه چیز در ارتباط با فلزات سنگین از جمله تاثیر آن‌ها بر سلامتی، راه‌های ورود به بدن و طریقه دفع آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
فلزات سنگین چگونه وارد بدن ما می‌شوند؟
هوا
از زمان انقلاب صنعتی انسان تاثیر گسترده‌ای بر روی آلودگی هوا گذاشته است. زمانی که در بزرگراه هستید به راحتی می‌توانید بوی دودی که در محیط وجود دارد را حس کنید. اما این میزان از آلودگی به اندازه آلودگی که کارخانجات ایجاد می‌کنند نیست. این روز‌ها فلزات سنگین در هوا پراکنده هستند و به وسیله جریان هوا و باد جابجا می‌شوند. سپس ذرات فلزات سنگین به وسیله باران از هوا به خاک و آب وارد می‌شوند. حتی مواد غذایی مورد استفاده ما را آلوده می‌کنند. این مسئله را می‌توانید از ایجاد شدن لکه‌هایی که بعد از بارش باران بر روی ماشین‌ها شکل می‌گیرند متوجه شوید.
آب
علاوه بر اینکه ذرات از طریق باران به داخل آب وارد می‌شوند. عوامل طبیعی مانند فرسایش خاک و یا عوامل غیرطبیعی مانند زباله‌های صنعتی و لوله‌کشی قدیمی باعث تاثیر روی آب می‌شوند. فلزات سنگین عناصر طبیعی هستند که به راحتی در آب حل می‌شوند. آب چاه‌ها دارای فلزات سنگین به میزان متفاوت است که شاید خطرناک نباشد. اما دلیل قرارگیری آب در این جدول را مشخص میکند. مشکل آلودگی آب معضلی جهانی است. بیشترین دلیل آلودگی آب به صورت غیرطبیعی می‌باشد. زباله‌های ساختمانی، معدن‌کاری و تجهیزات الکترونیک بیشترین آلودگی‌های صنعتی هستند و علف‌کش‌ها، آفت‌کش‌ها، قارچکشها و حشره‌کش‌ها عواملی هستند که در صنعت کشاورزی آب‌های زیر زمینی را با استفاده از فلزات سنگین آلوده می‌کنند.
آیا لوله‌کشی منزل شما قدیمی است؟ شاید شما بخواهید آب لوله کشی منزل خود را برای بررسی وجود فلزالت سنگین به خصوص سرب بررسی کنید. در این صورت باید بدانید که یکی از شایع‌ترین دلایل آلودگی آب مصرفی به سرب، لوله‌کشی قدیمی خانه‌ها است. زیرا ممکن است لوله‌ها زنگ زده باشند و یا در گذر زمان و فشار عبور آب فرسوده شده باشند و از این طریق فلزات سنگین وارد آب شوند.
غذا
در انواع غذاهای که استفاده می‌کنید ممکن است فلزات سنگین وجود داشته باشد. هوای آلوده که به طور مستقیم بر روی محصولات کاشته شده تاثیر می‌گذارد و همچنین خاک آلوده و آبیاری با آب آلوده راه‌های دیگری هستند که مواد غذایی و کشاورزی را به فلزات سنگین آلوده می‌کنند.
گیاهان فلزات سنگین موجود در خاک را از طریق ریشه خود جذب می‌کنند. این بخشی از آلودگی می‌باشد. بخش دیگری از آلودگی متوجه کسانی است که در این زمین‌ها کار می‌کنند و با آلودگی موجود در خاک به‌طور مستقیم در ارتباط هستند. در بدن حیواناتی که ما از گوشت آن‌ها استفاده می‌کنیم به علت تغذیه آن‌ها از آب و مواد گیاهی و غذایی آلوده به فلزات سنگین آلودگی وجود دارد. این آلودگی به فلزات سنگین بعد از ورود به بدن انسان در چربی‌ها ذخیره شده و بدن ما را هم درگیر میکند.
آشنایی با نحوه عملکرد فلزات سنگین
آلومینیوم
آلومینویم به طور گسترده در لوازم بهداشتی، بسته‌بندی مواد غذایی، آنتی‌اسیدها، کنسروها، آسپرین، آب، وسایل آشپزخانه، فویل، پنیر فرآوری شده، هوا و گیاهان وجود دارد.
اثرات آلمینیوم روی سلامت انسان
مطالعات نشان داده ارتباط مستقیمی بین آلومینیوم و بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون و بیماری‌های چون نارسایی کلیه، دیسترس روده و تراکم استخوان وجود دارد.
آرسنیک
در هوا، محصولات کشاورزی که در نگهداری آن‌ها از کود شیمیایی استفاده می‌شود، معادن، دود سیگار، آب‌های زیرزمینی، قارچکشها، آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها، گوشت و غذاهای دریایی، نگهدارنده‌ها، ضایعات الکترونیکی، برنج به ویژه برنج قهوه‌ای و شربت برنج قهوه‌ای می‌توان آرسنیک را پیدا کرد.
اثرات آرسنیک بر سلامتی افراد
آرسنیک به مرور زمان در سلول‌های چربی انباشته شده و عامل بیماری‌هایی از جمله سرطان پوست، کبد، مثانه، ریه و نیز اختلالات عصبی و کاهش عملکرد حرکتی و اختلال در فعالیت دستگاه گوارشی می‌باشد.
کادیوم
کادیوم در هوای آلوده خارج شده از کارخانه‌های تولید باتری، معادن، کوره‌های ذوب، لعاب‌های سرامیکی، سیگار، شیر آب، رنگ و ضایعات الکترونیکی یافت می‌شود.
اثرات کادیوم بر روی سلامت
مهم‌ترین و خطرناک‌ترین اثر کادیوم بر روی ریه‌ها و عملکرد کلیه‌ها است. همچنین کادیوم بر عملکرد قلب، کم‌خونی، بیماری‌های تیروئید و کاهش تراکم استخوان تاثیر می‌گذارد.
سرب
سرب معمولا در هوا، خودکار، باتری، زباله‌های الکترونیکی، حشره‌کش‌ها، آفت‌کش‌ها، خاک‌آلوده به آفت‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها، آب عبور کرده از لوله‌های سربی فرسوده، لوازم آرایشی، رنگ مو و لحیم یافت می‌شود.
اثرات سرب بر روی سلامت
اثرات سرب و نروکسین موجود در آن به خوبی شناخته شده است. نوروکسین ماده‌ای خطرناک است که سیستم عصبی، مغز، کلیه‌ها، قلب و خون را هدف قرار می‌دهد. هوش را کاهش داده و با نفوذ در چربی بدن به‌طور دائم رادیکال‌های آزاد را در بدن رها میکند.
جیوه
به طور معمول در هوای‌آلوده، باتری ضایعات الکترونیکی، لوازم آرایشی، تجهیزات پر‌کردن دندان، غذاهای دریایی، آب و دماسنج جیوه وجود دارد.
اثرات جیوه بر روی سلامت
تاثیر جیوه بر روی مغز است تا جایی که حتی باعث ایجاد توهم و یا حتی ایجاد گرایش به خودکشی در فرد ایجاد می‌نماید. در مطالعاتی که انجام شده مشخص گردید جیوه تاثیر بسیاری در ابتلای نوزادان به اوتیسم و مولتیپل اسکلروزیس دارد. جیوه در کلیه، کبد، خون، مغز و بافت چربی بدن ذخیره می‌گردد.
باریم
در سم موش صحرایی، نوشیدنی‌ها، تصویربرداری اشعه ایکس، ضایعات صنعتی، زباله‌های الکترونیکی، زغال سنگ، سیگار، آب‌های زیرزمینی باریم یافت می‌شود.
اثرات باریم بر روی سلامت
کاهش پتاسیم خون، ایجاد آریتمی‌های قلبی، افزایش فشار خون، نارسایی تنفسی، ناراحتی‌های دستگاه گوارش، درد عضلانی و آسیب کلیه و بیماری‌های عصبی از عوارض باریم در بدن است که می‌تواند خطرات بسیاری برای فرد داشته باشد.
مراقبت از خود در برابر مصرف فلزات سنگین
مواد خوراکی اورگانیک استفاده کنید. زیرا این مواد عاری از سموم و دفع کنند‌ه‌های شیمیایی ساخته شده از فلزات سنگین هستند.
آب مصرفی خود را فیلتر کنید
حتی فیلتر کردن آب مصرفی توسط فیلتری از ذغال تاثیر بالایی در کاهش و از بین بردن فلزات سنگین دارد. می‌توانید از آن با آسودگی خیال هر مقدار که می‌خواهید استفاده کنید.
هوا محیط اطرافتان را با دستگاه بخور تمیز کنید
شما می‌توانید در محیط‌های داخلی از گیاهانی که هوای آلوده را جذب کرده و هوای پاکیزه را انتشار می‌دهند استفاده کنید. یا از دستگاه‌های بخور با روغن‌های معطر مانند نعناع، اسطوخودوس و اکالیپتوس استفاده کنید.
متاسفانه همه این ها در زندگی روزمره ما ایرانی ها هست. خدا میدونه در آینده چه بلایی سرمون میاد…
چقدر ترسناک من اصلا اینارو نمیدونستم
استفاده از مواد صنعتی حاوی فلزات سنگین در مکمل و خوراک دام وطیور به شدت افزایش یافته به هرجایی که فکر میکردم رسیدگی کنند اطلاع دادم کوچکترین اقدامی نشد تمام فرآورده های دامی و طیور در کشور خصوصا استان سمنان اطلاع دقیق دارم آلوده به فلزات سنگین هستند خواهش میکنم از مردم اطلاع رسانی کنید در استان سمنان بیشترین آلودگی هست مدارک و مستندات دارم سپاسگزارم کارشناس شیمی
ممنون بابت اطلاع رسانی که کردید